सिमानामा सर्वसाधारणलाई कडाइ, तस्करलाई छुटपुर्जा
नेपाल–भारत सिमानामा सर्वसाधारण नागरिकहरू दैनिक आवतजावत गर्दा अनेकौं समस्या झेल्न बाध्य छन् भने तस्करहरू भने खुलेआम मालसामान ओसारपसार गर्न पाउने विशेष सुविधा पाइरहेको आरोप लाग्न थालेको छ।
सर्वसाधारण यात्रुहरूका अनुसार सिमानामा साना–साना झोला बोकेका मानिसहरूको चेकजाँचमा सुरक्षाकर्मीले अत्यधिक कडाइ गर्ने गरेका छन्। कागजात नपुगेका, ठूला झोलाबाहक व्यक्तिलाई घण्टौं लाइनमा उभ्याउने गरिएको गुनासो पनि सुनिएको छ। “हामीलाई त हरेकचोटि झोला खोलेर देखाउन लगाइन्छ, तर ठूला गाडीहरू सजिलै पास हुन्छन्,” एक स्थानियले बताए।
तर, यही सिमानाबाट लाखौं रुपैयाँ बराबरको अवैध सामान सजिलै पार गरिन्छ भन्ने आरोप छ। पछिल्लो समय खाद्यान्न, इलेक्ट्रोनिक सामग्री, सुर्तिजन्य वस्तु, मदिरा, सुन र औषधिको अवैध तस्करी बढेको तथ्यांकले देखाएको छ। स्थानीयले केही सुरक्षाकर्मी र तस्करबीच ‘मिलेमतो’ भएको दाबी गरेका छन्।
तस्करलाई छुटपुर्जा!
सर्वसाधारण नागरिकलाई कडाइ गरिए पनि तस्करहरू भने सुरक्षाकर्मीको आँखा छलेर होइन, खुलमखुल्ला सामान ओसारपसार गर्न सकिरहेका छन्। स्थानीय व्यापारीका अनुसार ठूला ट्रक, मालवाहक गाडी र केही मोटरसाइकलहरूले बिना अवरोध सिमाना पार गरिरहेका छन्।
“हामीले सामान्य सामान ल्याउँदा जफत गरिन्छ, तर तस्करले ठूलो–ठूलो सामान सजिलै ल्याउन सक्छन्। उनीहरूलाई त सुरक्षाकर्मीले नै साथ दिने गरेको देखिन्छ,” स्थानीय व्यवसायीले बताए।
किन हुन्छ यस्तो?
सिमानामा अनुगमन प्रणाली कमजोर हुनु, सीमामा खटिएका सुरक्षाकर्मीहरूबीच हुने मिलेमतो, भ्रष्टाचार, प्राविधिक उपकरणको अभाव जस्ता कारणले तस्करी फस्टाएको बताइन्छ। स्थानीय प्रशासनले सीमाको निगरानीका लागि केही प्रविधिहरू जडान गरे पनि ती पर्याप्त नभएको सरोकारवालाहरूको भनाइ छ।
“सिमामा निगरानी कडा पारिएको छ। अवैध सामान ल्याउने व्यक्तिलाई नियन्त्रणमा लिन सुरक्षा निकायले विशेष अभियान चलाइरहेका छन्।” तर, वास्तविकता भने फरक देखिन्छ।
के भन्छन् सम्बन्धित निकाय?
प्रहरीले तस्करी नियन्त्रणमा आफूहरू गम्भीर रहेको दाबी गरे। उनले भने, “जो कोही अवैध सामान ओसारपसारमा संलग्न देखिएमा कानुनी कारबाही हुनेछ। तस्करीमा संलग्न सुरक्षाकर्मीमाथि पनि कारबाही गर्न पछि पर्ने छैनौं।”
तर, विगतमा पनि यस्तै आश्वासन दिइएको भए पनि व्यवहारमा कुनै परिवर्तन नआएको स्थानीयको गुनासो छ।
सर्वसाधारणको माग: कडाइ, तर समान व्यवहार
सर्वसाधारणले सीमा क्षेत्रमा समान व्यवहार हुनुपर्ने माग गरेका छन्। तस्करलाई छुट दिनु र सर्वसाधारणलाई दुःख दिनु उचित नभएको उनीहरूको भनाइ छ। “यदि हामीलाई पनि उनीहरूझैं सजिलो बनाइदिन्छन् भने हामीलाई पनि कष्ट सहनु पर्दैन,” एक यात्रुले भने।
तस्करीको यस्तो क्रियाकलापले सरकारी राजस्वमा समेत ठूलो असर परेको बताइन्छ। यस्ता गतिविधि नियन्त्रण गर्न प्राविधिक अनुगमन प्रणाली, कडाइका साथ अनुगमन र सुरक्षा अधिकारीहरूको निगरानी आवश्यक रहेको विज्ञहरूको सुझाव छ।
(यो समाचारले सीमा क्षेत्रको वास्तविक अवस्था झल्काउने उद्देश्यले तयार गरिएको हो।)
